حل بحران آب با کشت گیاهان کم نیاز به آب

کشت گل محمدی و مدیریت گلستان

گل محمدی (Rosa damascena) از  یکی از مهم‌ترین محصولات در بین گیاهان دارویی است. اسانس تولید شده از این گیاه، معروفترین اسانس صادراتی ایران و از گرانترین اسانسهای گیاهی به شمار میرود بطوریکه هر لیتر آن بیش از ۲۰ هزار دلار معادل ۱۸۰ میلیون تومان به فروش میرسد. این گیاه را پر مصرف‌ترین ترکیبات اساسی در صنایع عطر سازی جهان را داراست. در حال حاضر در ایران ۲۶ هزار هکتار گل محمدی کشت میشود. بلغارستان با کشت بیش دو هزار هکتار یکی از رقبای سرسخت ایران بشمار میرود. بعد از بلغارستان و ترکیه، ایران به عنوان سومین تولیدکننده بزرگ اسانس گل محمدی در دنیا شناخته می‌شود.در ایران از گل محمدی در تولید سنتی گلاب استفاده می‌شود ولی در بلغارستان با تولید اسانس ارزش افزوده بالایی را از این طریق کسب میکند. گل محمدی یکی از گیاهان دارویی است که درصورت بهره‌مندی از تکنیک‌های زراعی نوین در کشت، داشت و برداشت و همچنین بکار‌گیری فناوری در استحصال فرآورده‌های جانبی آن، توسعه اشتغال و رونق اقتصادی را در سطح جامعه میتواند فراهم نماید.

گل محمدی گیاهی است کم توقع و بسیارمقاوم به خشکی بوده و اغلب شرایط آب و هوای را به خوبی تحمل می کند. سازگاری این گیاه به خشکی یکی از بارزترین صفات شاخص آن است. طالب مکانهای کاملا آفتابی بوده و نسبت به کم آبی مقاوم است بطوریکه درزمان گلدهی هر ۱۵روز یکبار و بعد از برداشت هر۳۰روز یکبار در فصل رشد آبیاری می‌شود.

کشت گل محمدی در عرصه‌های وسیع از دیمزار‌های کم بازده در کشور راه‌گشای تولید انبوه این گیاه داروئی با ارزش افزوده بسیار  بالاتر نسبت به گندم، حفاظت از آب و خاک و عدم نیاز به انجام شخم پیوسته اراضی، ایجاد پوشش گیاهی مداوم، مقاوم و استفاده بهینه از برخی دیمزارهای مستعد می‌باشد.

مناطق مورد کشت گل محمدی اغلب مناطق کوهپايه‌ای و اقاليم خشک و نيمه خشک با تابستانهای معتدل، خشک و زمستان‌های سرد می‌باشد. زمان تشکیل جوانه گل یا رشد رویشی اولیه به یخبندان حساس بوده و باعث خسارت زیاد می‌شود. درجه حرارت بالا و بادهای گرم و خشک سبب زودرسی، باز شدن بیش از موعد گلها، کاهش دوره گلدهی، مقدار اسانس می‌شود.

بهترین خاک برای کشت گل محمدی خاکهای شنی رسی با بافت نسبتا سبک می‌باشد. کشت مخلوط آن با سایر گونه‌ها بدلیل سایه اندازی سبب کاهش بسیار زیاد عملکرد محصول، طغیان سفیدک، سایر آفات و بیماری‌ها می‌گردد همچنین سبب افت کمیت و کیفبت رنگ گل(متمایل به سفیدی)، کاهش میزان اسانس و ترکیبات آن، اتدازه و تعداد گلبرگ می‌گردد.

عمده‌ترین کود مورد نیاز برای رشد گل‌محمدی کود فسفر و ازت است. استفاده از کود اوره به میزان ۱۵۰-۲۰۰ کیلوگرم و ترکیبات فسفردار به میزان ۲۰۰-۳۰۰ کیلوگرم در هکتار و برای افزایش مقاومت به سرما و همچنین افزایش غنچه‌دهی، استفاده از کود پتاس به میزان ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار توصیه می‌شود. همچنین عناصر ریز مغذی و مخصوصا آهن در خاک به جهت بهبود رنگ گل به مقدار کم ضرورت دارد ولی بهتر است قبل از استفاده از کودهای شیمیایی بر اساس آزمایش خاک صورت گیرد. همچنین استفاده از کودهای پوسیده حیوانی به میزان ۳۰-۴۰ تن درهکتار توصیه می‌گردد.

تکثیر این گیاه از طریق پاجوش، قلمه و تقسیم بوته امکان پذیر است. عملیات تکثیر در مرحله خواب و استراحت گیاه صورت می‌گیرد. عمده‌ترین روش تکثیر از طریق پاجوش‌های ریشه‌دار صورت می‌گیرد. بدین ترتیب که پاجوش‌های ریشه‌دار را از پایه مادری جدا کرده و پس از آماده‌سازی زمین در گودالهای به عمق ۵۰-۶۰ سانتی متر ایجاد نموده به طوری که فاصله بین ردیف‌ها ۵/۲ تا۳ متر و روی ردیف ۸۰ تا۱۰۰ سانتی‌متر باشد که در اینصورت تعداد پاجوش یا قلمه مورد نیاز ۵۰۰۰-۳۵۰۰ اصله در یک هکتار خواهد بود.

عملیات کشت در دو فصل صورت می‌گیرد. یک مرحله اواخر پاییز بعد از خزان کردن پایه‌های مادری و یک مرحله هم در بهار قبل از بیدار شدن پایه مادری. کشت پاییزه بدلیل استقرار بهتر و امکان برداشت محصول در سال اول بر کشت بهاره برتری دارد که در این صورت، محصول برداشت شده در سال اول هزینه خرید نهال را تامین می‌نماید. بعلاوه به علت استفاده حداکثر از نزولات جوی، استقرار بهتر نهال‌ها را باعث شده و خطر گرمای بهار را در عدم استقرار نهال‌ها کاهش می‌دهد.

ازسال سوم نیاز به عملیات هرس می‌باشد. در روش کشت معمول، از سال ششم بتدریج از میزان تولید گل کم می‌شود و در سال هشتم بوته‌ها از فاصله ۱۰سانتی‌متری سطح زمین کف بر می‌شوند. در صورت بکارگیری تکنیک‌های خاص زراعی ضمن امکان افزایش عملکرد محصول به بیش از ۱۰ تن در هکتار، نه تنها پیری زودرس در مزرعه اتفاق نخواهد افتاد بلکه مزرعه گل محمدی عمر زیادی خواهد داشت. همچنین هرس و کنترل بیماری‌ها از جمله سفیدک بصورت بیولوژیکی صورت گرفته و برای مبارزه با آن به سمپاشی نیازی نخواهد بود. مهمترین بیماری که گلستان‌ها به آن مبتلا می‌شوند سفیدک بوده و بهترین زمان مبارزه با سفیدک در اواخر تابستان و اوایل پاییز می‌باشد.

برداشت گل محمدی

بهترین زمان برداشت گل صبح زود و همزمان با روشن شدن هوا شروع شده و حداکثر تا ساعت ۱۱ (قبل شروع آستانه گرمای روز ) به پایان برسد. زیرا از ساعت ۱۲ به بعد گرمای هوا سبب میشود که حدود ۳۰ درصد از میزان  اسانس موجود کاهش می یابد.

در ترکیبات اسانس مواد فراری مثل آلکالویید‌ها، فلاونوییدها و الکل وجود دارد. در اثر افزایش دما، سرعت واکنش تبخیر مواد فرار بصورت تصاعدی افزایش می‌بابد. همچنین احساس لذت بینایی از شکوفایی غنچه‌های گل محمدی، استشمام بو و عطر طبیعی گل محمدی یکی از بهترین روش‌های درمانی آرامش اعصاب، روان انسان و پی بردن به عظمت خلقت خداوند متعال می باشد(روان درمانی طبیعی). گل نیمه باز بالاترین راندمان تولید را دارا هستند. با توجه به فساد پذیری بالای گل‌های چیده شده می‌‌توان گلها را با استفاده از آب خنک (۱۵-۱۲) درجه سانتیگراد تا مدت ۱۲ ساعت نگهداری نمود.

معرفی ارقام و ژنوتیپ های برتر

وجود خار یکی از عمده‌ترین و جدی‌ترین مشکلات در کشت و توسعه گل محمدی بوده و در کلیه مراحل کاشت، داشت و برداشت گل محمدی را با محدودیت مواجه میسازد. در هنگام برداشت گل موجب ایجاد زخم، خونریزی شده و سبب آلودگی محصول و فرآورده‌های جانبی آن مثل گل خشک می‌گردد. همچنین وجود خار یک ایده منفی در ذهن کشاورزان ایجاد می‌نماید. بررسي‌ها نشان داد که گزینش ژنوتیپ جدید معرفی شده بی‌خار قاضی‌جهان علاوه بر بدون خار بودن، دارای عملکرد بالاتر، اسانس بیشتر و کیفیت رنگ بهتری دارد. بعلاوه صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی در راستای افزایش عملکرد گل و اسانس بوده و سازگار به شرایط اقلیمی و اکولوژیکی با ارتفاع ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ متر از سطح دریا مبباشد. به منظور شناسایی، گزینش و دستیابی به این رقم اقدام به گزینش ژنوتیپ‌های برتر گل محمدی در مزارع و باغات شهرستان آذرشهر اقدام شد.

ژنوتیپ‌های بدون خار و یا کم خارگل محمدی عملکرد محصول بسیار بالاتر از حد انتظار بوده و دارای خصوصیات کیفی بهتر ی میباشد. علاوه بر عملکرد بیشتر، کیفیت رنگ گل بهتر و وزن گل بالاتری دارد ژنوتیپ جدید بی خار قاضی‌جهان پس از سال‌ها تلاش در مزارع گل محمدی شهرستان آذرشهر شناسایی و گزینش گردید.

 

خواص دارویی گل محمدی و فواید چای گل محمدی

گل سرخ یا گل محمدی نام نوعی گل رز است که نماد عشق و زیبایی بوده و عطر بی نظیری دارد و از آن گلاب می گیرند. علاوه بر عطر استثنایی این گیاه ، خواص دارویی آن نیز از دیرباز شناخته شده است. گل سرخ دارای مزایای زیادی برای سلامتی، زیبایی پوست و مو است. گل محمدی را به شکل های مختلف از جمله چای و دمنوش گل محمدی، روغن گل محمدی و گلاب نیز استفاده می شود.

پاک کننده پوست

گل محمدی خاصیت آنتی اکسیدانی قوی دارد و به همین دلیل با رادیکال های آزاد مقابله کرده و با حساسیت های پوستی، چربی اضافه پوست و میکروب ها مبارزه می کند و سبب پاکسازی پوست از گرد و غبار و آلودگی می شود.

برای پاکسازی پوست خود ابتدا با مقداری چای گل محمدی صورتتان را بشویید و سپس غنچه گل محمدی را پودر کرده و ۱ قاشق چایخوری از پودرآن را با عسل طبیعی مخلوط کنید و به پوست صورت بمالید و پس از ۱۵ دقیقه صورتتان بشویید.

گل محمدی برای کاهش چین و چروک های پوستی

گل محمدی حاوی ویتامین ها و آنتی اکسیدان های مفید برای بدن از جمله ویتامین C است و انواع لکه های پوستی و چین و چروک را برطرف می کند. این گیاه یک اسکراب بسیار مفید برای لایه برداری از پوست، رفع چین و چروک، پاک کردن آرایش و برطرف کردن آلرژی های پوستی است.نوشیدن چای گل محمدی نیز می تواند سبب کاهش چین و چروک های پوستی و افزایش کلاژن سازی پوست شود و به این ترتیب شادابی و جوانی پوست حفظ شود.

گل محمدی برای درمان التهاب های پوستی

این گیاه در مرطوب کنندگی پوست، رفع چروکهای صورت و درمان التهاب های پوستی بویژه در پوستهای حساس و لطیف (مانند پوست نوزادان) موثر است به همین دلیل در تولید صابون، لوسیون های پاک کننده پوست، کرم ها و لوسیون های مرطوب کننده از گلاب و اسانس طبیعی این گل استفاده می کنند.

درمان التهاب های پوستی با گل محمدی

گلبرگ های گل محمدی یک مرطوب کننده پوست

روغن های طبیعی گلبرگ های گل محمدی سبب حفظ رطوبت سلول های پوست شده و برای هیدراتاسیون مفید هستند و خشکی پوست را برطرف می کنند.

گل محمدی برای لایه برداری پوست

گلبرگ های گل محمدی یک لایه بردارملایم برای پوست هستند که سبب از بین رفتن سلول های مرده پوست و کاهش چربی پوست می شوند.

اگر می خواهید گل محمدی را به عنوان لایه بردار استفاده نمایید ۲/۱فنجان روغن نارگیل را با ۱ فنجان گلبرگ گل محمدی تازه یا خشک ترکیب می کنیم و ۴/۱ فنجان سرکه سفید به آن می افزاییم سپس ۷ قطره روغن گل محمدی یا روغن گل شمعدانی به این ترکیب اضافه کرده و در حمام ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری روی پوست صورت و بدن خود می مالیم .

پودر گلبرگ های گل محمدی برای آکنه و جوش

اگر مقداری پودر گلبرگ گل محمدی یا روغن گل محمدی یا گلاب را روی جوش و آکنه خود بمالید ، جوش و آکنه شما درمان شده و التهاب ناشی از آکنه و جوش صورت کاهش می یابد.

گل محمدی برای مرطوب کردن لب ها

به گلبرگ گل محمدی چند قطره عسل و یک قاشق خامه اضافه نموده تا یک ترکیب خمیری شکل تشکیل شود سپس این خمیر را حدود ۱۵ تا ۲۰ روی لب ها بگذارید و سپس آن را بشویید. این ماسک، لب های تان را مرطوب و درخشان می کند.

نکته:

قبل از اعمال موضعی هر گونه ماسک اندکی از آن را روی پوست دست تست کرده و ۲۰ دقیقه منتظر بمانید تا به آن حساسیت نداشته باشید.

 

فواید گل محمدی برای پوست

خواص گل محمدی برای سلامت و تقویت مو

از ماسک گل محمدی و روغن نارگیل برای داشتن موهای نرم و ابریشمی، افزایش رشد مو و کنترل چربی پوست استفاده کنید. چنانچه در بخش سلامت نمناک گفته ایم برای تهیه این ماسک۲ دقیقه نصف فنجان روغن نارگیل را روی حرارت کم گرم می کنیم و اجازه می دهیم خنک شود، سپس ۵ قطره روغن رزماری به آن می افزاییم و خوب مخلوط می کنیم.سپس ۱ قاشق غذاخوری پودر گلبرگ گل محمدی و در پایان ۱ قاشق غذاخوری عسل به ماسک می افزاییم. این ماسک را روی ریشه موها و پوست سر ریخته و به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه ماساژ می دهیم و پس از ۴۵ دقیقه با شامپو موها را می شوییم.

غنچه گل محمدی در آب وان حمام و عصاره آن به عنوان نرم کننده و عطر دهنده مو بکار می رود و علاوه بر آن برای مصارف تزئینی نیز کاربرد دارد.

خواص گل محمدی برای کاهش وزن و لاغری

چای گل محمدی نوشیدنی سالم و بدون کالری است که جایگزین خوبی برای نوشیدنی های چاق کننده مانند قهوه خامه ای و انواع نوشابه ها و.. دارد و از این رو تاثیر خوبی در لاغری می گذارد.اگر بین وعده های غذایی خود ۱ فنجان چای گل محمدی بنوشید اشتهای شما کاهش یافته و سبب افزایش هضم چربی می شود.

خواص گل محمدی برای خانم ها

قاعدگی و پریود

نوشیدن چای گل محمدی سبب کاهش علائم قاعدگی مانند گرفتگی های دردناک، نفخ و درد می شود . نوشیدن چای گل محمدی به تنظیم قاعدگی و بهبود خلق و خو کمک می کند. خانم هایی که دچار قاعدگی شدید هستند بهتر است روزی ۲ فنجان چای گل محمدی گرم به همراه پودر فلفل سیاه و عسل بنوشند.

گل محمدی برای کاهش علائم یائسگی

زنان یائسه می توانند برای کاهش علائم و مشکلات این دوره مانند گرگرفتگی از دمنوش گل محمدی استفاده کنند.

خواص دارویی و درمانی گل محمدی

رفع گرمازدگی

شربت گل محمدی در گذشته برای درمان بیماریهای گوارشی و تنفسی استفاده می گردید و علاوه بر آن برای رفع گرمازدگی نیز موثر است.

 

خواص درمانی و دارویی گل محمدی

چای گل محمدی و خاصیت تب بری

چای گل محمدی باعث کاهش دمای بدن شده و تب را کاهش می دهد و از تشدید عفونت جلوگیری می کند.

گل محمدی برای درمان اسهال خونی

نوشیدن دمنوش گل محمدی برای از بین بردن باکتری های مضر در روده نیزمی تواند مورد استفاده قراربگیرد، افراد مبتلا به بیماری هایی مانند اسهال خونی و التهاب های دستگاه گوارش نیزمی توانند ازمزایای این دمنوش استفاده کنند.

آب گل سرخ بوی بد دهان را درمان می کند

برای رفع بوی بد دهان می توانید از آب گل سرخ استفاده کنید به این ترتیب که با استفاده از آن قرقره کنید.

چای گل محمدی برای بارداری

چای گل محمدی سرشار از ویتامین C است و از نوشیدنی های مفید برای خانم های باردار می باشد زیرا سیستم ایمنی بدن آنها را تقویت می کند و تولید کلاژن در بدن مادر و جنین را افزایش می دهد.ویتامین C برای رشد جنین ضروری است و سبب جذب بهتر آهن و کلسیم در بدن می شود .چای گل محمدی دارای ویتامین E، سلنیوم، منیزیم، ویتامین های ب کامپلکس، منگنز و پتاسیم می باشد و سیستم ایمنی بدن مادر و جنین را تقویت می کند و از انواع بیماری ها مادرو جنین را مصون می دارد.

آب گل محمدی حفظ سلامت چشم

برای جلوگیری و غلبه بر مشکلات بهداشتی چشم مانند قرمزی یا سوزش می توانیم از آب گل محمدی استفاده کنید و چند قطره از آب آن را در چشم بچکانید.

گل محمدی برای مقابله با عفونت

چای گل محمدی دارای ویتامین های B1، B2 و K، بتاکاروتن، بیوفلاونوئیدها، تانن ها و پکتین است و سبب کاهش التهاب و مقابله با عفونت می شود.

 

مقابله با عفونت با چای گل محمدی

گل محمدی برای تقویت دستگاه ایمنی

مصرف دمنوش این گل باعث افزایش سیستم ایمنی بدن شده و به این ترتیب فرد از ابتلا به بیماری هایی، چون سرماخوردگی، گلودرد و آنفولانزا ایمن می ماند. ویتامین C فراوان در چای گل محمدی با انواع عفونت مبارزه کرده و سبب درمان و تسکین گلو درد شده و به دفع خلط سینه و گلو کمک می کند و بیماری های تنفسی را بهبود می بخشد.

عفونت دستگاه ادراری

گل محمدی به دلیل خاصیت دیورتیک، آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی سبب درمان عفونت دستگاه ادراری، کاهش التهاب مثانه و تسکین درد آن می شود بنابراین نوشیدن چای گل محمدی هر روز ۳ یا ۴ فنجان بیماری های عفونی دستگاه ادراری درمان می کند.

دمنوش گل محمدی برای پاکسازی کبد

از دیگر مزایای نوشیدن دمنوش گل محمدی پاکسازی کبد و کیسه صفرا می باشد.

گل محمدی برای کلیه و سنگ کلیه

گل محمدی دارای خاصیت دیورتیک است و حجم ادرار را افزایش می دهد و از ابتلا به سنگ کلیه و بیماری های کلیوی جلوگیری می کند.

کبد

افرادی که به ناراحتی های کبدی دچارند می توانند با نوشیدن چای گل محمدی بدن و کبد خود را سم زدایی نمایند.

آرتریت

گل محمدی خاصیت دیورتیک داشته و سبب تخلیه آب انباشته درون بافتی می شود و نوشیدن روزانه ۲ فنجان چای گل محمدی درد بیماری های التهابی مانند آرتریت را تسکین می دهند. اثر ضد التهابی گل محمدی با اثر داروهای NSAID برابری می کند.

 

فواید گل محمدی

گل محمدی ضد افسردگی است

افشره گل محمدی نشاط آور، ضد افسردگی، ضد فشارهای عصبی و ضد تنیدگی (استرس) است. عطر گل محمدی برای آرام سازی ذهن و بدن مفید است . نوشیدن چای گل محمدی استرس و اضطراب را کاهش می دهد و سبب بهبود علائم افسردگی می شود.

گل محمدی برای رفع ناتوانی های جنسی

استفاده از گل محمدی ناتوانی های جنسی را که منشاء آن مشکلات عصبی و افسردگی است را رفع می کند.

سرطان

آنتی اکسیدان ها، کاتچین ها و پلی فنل های موجود در گل محمدی سبب محافظت از بدن در برابر آسیب رادیکال های آزاد می شود .آنتوسیانین موجود در گل محمدی از جهش های ژنتیکی پیشگیری می کند. خاصیت آنتی اکسیدانی گل محمدی سبب می شود سلول های سرطانی بدون وارد شدن آسیب به سلول های سالم بدن از بین بروند.

چای گل محمدی برای بی خوابی

نوشیدن یک لیوان چای گل محمدی قبل از خواب به کاهش استرس، آرام سازی اعصاب و تنظیم هورمون مربوط با ریتم قلبی و الگوهای خواب کمک می کند و مشکلات خواب و بی خوابی را درمان می کند.

بیماری های مزمن

اثر منفی استرس اکسیداتیو ناشی از رادیکال های آزاد روی سلول های سالم بدن از علل ابتلا افراد به بیماری های مزمن مانند سرطان و بیماری های قلبی عروقی است.گل محمدی با داشتن خواص آنتی اکسیدانی قوی به مقابله با رادیکال های آزاد می پردازند و ابتلا به بیماری های مزمن را کاهش می دهند.

روغن گل محمدی برای درمان یبوست

از روغن گل محمدی می توان به عنوان یک ملین برای درمان یبوست مزاج استفاده کرد. چای گل محمدی نیزنوشیدنی مفید برای معده و گوارش است زیرا تولید صفرا را افزایش داده و به هضم بهتر چربی ها کمک می کند و باعث رشد باکتری های خوب روده می شود.

 

درمان یبوست با روغن گل محمدی

نحوه مصرف گل محمدی:

می توانید گلبرگ های گل محمدی را به صورت تازه به چای یا آبجوش اضافه نموده و ۵ الی ۱۰ دقیقه اجازه دهید تا دم بکشد و سپس مصرف نمایید.

از این گلبرگ های خوشبو به عنوان یک چاشنی معطر برای خوراک های گوشتی استفاده نمایید.

گلبرگ های گل محمدی را به ماست همراه نعناء خشک و خیار اضافه کنید و به عنوان میان وعده مصرف نمایید.

از گل محمدی در تهیه کیک، دسر و تزیین ظرف میوه نیز استفاده می شود.

از گل محمدی در شربت، مربا، صنایع شیرینی سازی و گلاب آن در بستنی و انواع دسر استفاده می کنند.

موارد استفاده گل محمدی

روغن گل محمدی، گلاب و دمنوش گل محمدی را از گلبرگ های گل محمدی تهیه می کنند.

گل محمدی خوشبو کننده عالی برای فضای است و ترکیب آن با ادویه معطر مانند دارچین، زنجبیل یا وانیل آسیاب کرده برای خوشبو کردن نقاط مختلف منزل مثل کشوها، جا کفشی، حمام و … مناسب است.

عوارض جانبی و مضرات گل محمدی

• گل محمدی و دمنوش یا چای گل محمدی بی ضرر هستند اما مصرف میوه گل محمدی عوارضی مانندحالت تهوعو استفراغ، اسهال، یبوست، سوزش سر دل، خستگی، بیخوابی، سردرد، گرفتگی معده و واکنش های آلرژیک در فرد را به همراه دارد.
• اگر گل محمدی بیش از حد مصرف گردد به دلیل ویتامین C فراوان موجود در آن سبب ابتلا فرد به سنگ کلیه خواهد شد.
• ویتامین C فراوان گل محمدی سبب افزایش جذب آهن شده و برای بیماران مبتلا به تالاسمی مضر است.